گامهای بعدی در دومینوی عقب نشینی و اعتماد به آمریکا
بازخوانی چرایی عدم اعتماد به آمریکا از منظر رهبر معظم انقلاب
حجت شعبانی
در چند سال گذشته وقتی به سخنان مقام معظم رهبری توجه میکنیم یکی از چندین مواردی که ایشان در سخنرانی‌هایشان بالاخص قبل و بعد از توافقاتی که در برجام صورت گرفته است، تکرار میکنند، عدم اعتماد به آمریکا است. لذا بازخوانی چرایی عدم اعتماد به آمریکا در بیانات معظم له میتواند برای فرهیختگان به ویژه دانشجویان بسیار با اهمیت باشد.
1. عدم اعتماد به آمریکا با استناد به قرآن
مقام معظم رهبری با اشاره به فرمایش امام بزرگوار که فرمود: آمریکا شیطان بزرگ است فرمود:
«واقعاً این تعبیر، تعبیر فوق‌العاده‌ای است. خدای متعال از قول شیطان نقل میکند که شیطان در قیامت به کسانی که از او متابعت کرده‌اند می‌گوید: اِنَّ اللهَ وَعَدَکُم وَعدَ الحَقِّ وَ وَعَدتُکُم فَاَخلَفتُکُم؛ شیطان به پیروان خودش می‌گوید خدا وعده روراست درست به شما داده بود، شماها از وعده خدا پیروی نکردید، پابند نماندید؛ من وعده دروغی به شما دادم، شما دنبال من راه افتادید! من تخلّف وعده کردم، من وعده دادم به شما و تخلّف کردم؛ شیطان پیروان خودش را این‌جور در قیامت ملامت میکند. بعد هم خدای متعال می‌فرماید از قول شیطان که به آنها می‌گوید که «فَلا تَلومونی وَ لوموا اَنفُسَکُم»، من را ملامت نکنید، خودتان را ملامت کنید. این عیناً امروز منطبق است با آمریکا. حالا شیطان در قیامت این حرف را می‌زند، آمریکاییها امروز در دنیا این حرف را میزنند؛ وعده می‌دهند، عمل نمیکنند، تخلّف میکنند. امتیاز نقد را می‌گیرند، امتیاز نسیه را نمیدهند؛ وضع آمریکا این است. خب، پس به دیگران نباید اعتماد کرد».1
2. عدم اعتماد به آمریکا به دلیل تجربه‌های گذشته
مقام معظم رهبری در تحلیلی که از کودتای 28 مرداد و شکست نهضت ملی داشتند، خاطرنشان میکنند:
«هر ملّتی به آمریکا اعتماد کرد، ضربه خورد؛ حتّی آن کسانی که دوست آمریکا بودند. حالا در کشور ما دکتر مصدّق به آمریکاییها اعتماد کرد؛ برای اینکه بتواند خود را از زیر فشار انگلیس‌ها نجات بدهد، به آمریکاییها متوسّل شد؛ آمریکاییها به جای اینکه به دکتر مصدّق که به آنها حسن ظن پیدا کرده بود کمک کنند، با انگلیس‌ها همدست شدند، مأمور خودشان را فرستادند اینجا و کودتای 28 مرداد را راه انداختند. مصدّق اعتماد کرد، کتکش را [هم] خورد؛ حتّی کسانی که با آمریکا میانه‌شان هم خوب بود و به آمریکا اعتماد کردند، ضربه‌اش را خوردند. روابط رژیم طاغوتی سابق با آمریکا خیلی صمیمی بود، در عین حال زیاده‌خواهىِ آمریکا آنها را هم به ستوه آورده بود؛ همین کاپیتولاسیونی را که گفتیم - مصونیت قضائی مأمورین آمریکا - تحمیل کردند بر آنها؛ آنها هم پشتوانه‌ای جز آمریکا نداشتند، مجبور شدند قبول کردند».2
3. عدم اعتماد به آمریکا به دلیل تناقض گفتارآمریکایی‌ها
مسئله بی اعتمادی به آمریکاییها از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها و بارها با آوردن مثال‌های متعددی مورد اشاره قرار گرفته است. رهبر معظم انقلاب در سخنانی که در نماز جمعه تهران به تاریخ 11/4/90 ایراد فرمودند نامه‌های ارسالی رئیس جمهور آمریکا را مورد اشاره قرار دادند و فرمودند که همین نامه نشان محکمی بر تناقض گویی‌های آمریکایی‌هاست.
4. عدم اعتماد به آمریکا به دلیل منطق ضعیف دولتمردان آمریکایی
مقام معظم رهبری همزمان با شروع به کار دولت یازدهم در جمع مسوولین نظام اعم از دولت سابق و دولت فعلی درباره خوشبین نبودن به رفتارهای آمریکا و غیر منطقی بودن و غیر قابل اعتماد بودن آمریکا و انگلیس می‌فرمایند: «آمریکائیها میگویند ما می‌خواهیم با ایران مذاکره کنیم. خوب، سالها است که میگویند می‌خواهیم مذاکره کنیم؛ این یک فرصتی نیست که برای ما بهوجود آوردند. من اول سال گفتم که خوشبین نیستم. در مسائل خاص، مذاکره را منع نمیکنم - مثل مسئلهی خاصی که در قضیهی عراق داشتیم، و بعضی از قضایای دیگر - لیکن من خوشبین نیستم؛ چون تجربهی من این را نشان می‌دهد. آمریکائیها، هم غیرقابل اعتمادند، هم غیر منطقیاند، هم در برخوردشان صادق نیستند. این چهار ماهی هم که از آن صحبت‌ها گذشت، همین را تأیید کرد».3
5. عدم اعتماد به آمریکا به دلیل نفوذ شبکه‌های صهیونیستی بر آن
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیاناتی نفوذ شبکه‌های صهیونیستی در رابطه با عدم اعتماد را این گونه توضیح فرمودند: «البتّه به آمریکاییها بدبینیم؛ به آنها هیچ اعتمادی نداریم. ما دولت ایالات متّحده آمریکا را دولتی غیرقابل اعتماد می‌دانیم؛ دولتی خودبرتربین، دولتی غیرمنطقی و عهدشکن، دولتی که سخت در پنجه تصرّف و اقتدار شبکه صهیونیسم بین‌المللی قرار دارد و به‌خاطر رعایت خواسته‌ها و منافع نامشروع شبکه صهیونیستی بین‌المللی مجبورند با رژیم غاصب و جعلی اشغال‌کننده فلسطین مماشات کنند، در مقابل او نرمش نشان بدهند؛ اسمش را می‌گذارند منافع آمریکا، در حالی که بکلّی منافع ملّی آمریکا با آنچه امروز اینها در حمایت از [آن] رژیم جعلی انجام می‌دهند، منافات دارد؛ از همه دنیا دولت ایالات متّحده آمریکا باج می‌گیرد و به رژیم جعلی صهیونیستی باج می‌دهد؛ این حقایق را ما داریم مشاهده میکنیم - به دولت آمریکا اعتمادی نداریم».4
6. عدم اعتماد به آمریکاییها به دلیل سخنان دو پهلو و متناقض
رهبرمعظم انقلاب در بیاناتی که در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش داشتند مسئله بی اعتمادی به آمریکا و چرایی این راهبرد را تشریح فرمودند. ایشان مهمترین موارد در این سخنرانی سخنان دو پهلو، لفاظی‌ها و سخنان متناقض آمریکاییها در محافل مختلف بود.
«... نه، ببینید دشمنی را، ببینید دورویی را. مسئولین آمریکایی در جلسات خصوصی با مسئولین کشور ما یک جور حرف میزنند، بمجرّد اینکه از آنها جدا می‌‌شوند، در بیرون یک جور دیگر حرف میزنند. مردم ایران این دورویی دشمن و نیات سوء و پلید دشمن ما را ببینند؛ ملّت توجّه داشته باشد. ببینند که باید یک کشور اقتدار درونی خود را حفظ کند؛ این توصیه همیشه ما به مسئولین است».5
7. عدم اعتماد به آمریکایی به علت تناقض‌گویی در مسئله بسیار روشن حقوق بشر
مسئله تناقض‌گویی آمریکاییها و عدم اعتماد به آمریکاییها مسئله‌ای بود که رهبر انقلاب به دلیل سیاست‌های متناقض آمریکاییها در رابطه با حقوق بشر در دیدار با مردم آذربایجان شرقی به آن پرداختند. موضوع عدم اعتماد به آمریکاییها این با مثال‌های روشنی از حقوق بشر آمریکایی تشریح شد. ایشان با اشاره به اقدامات خلاف حقوق بشر امریکا از جمله در زندان‌های گوانتانامو، ابوغریب و کمک به تروریست‌های معروف جهان و عهد شکنی‌ها و دروغ گویی‌های آمریکاییها تاکید کردند:
«آمریکاییها با این پرونده قطور و سیاه باید از آوردن نام حقوق بشر دچار شرم و حیاء شوند اما همچنان وقیحانه مدعی آنند».6
8. عدم اعتماد به آمریکاییها به خاطر تهدیدهای مکرر و مداوم همزمان با مذاکرات
رهبر معظم انقلاب در جلسه دیدار با مسئولان وزارت خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به صراحت فرمودند:
«در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکاییها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.البته مسئولان ما در نشست‌ها در جواب طلبکاری آنها، جواب‌های قوی‌تر و گاهی گزنده‌تر دادند».7
9. عدم اعتماد به آمریکا به دلیل نقض عهد
موضوع بدعهدی آمریکا و در نتیجه عدم اعتماد به آمریکاییها در دیدار شاعران و مداحان نیز مورد توجه رهبر انقلاب قرار گرفت. حضرت آیت الله خامنه‌ای در این بیانات حرفها و موضع گیری‌های متناقض آمریکایی درست بعد از توافق لوزان را دلیلی بر عدم اعتماد بر آمریکا برشمردند. ایشان با اشاره به طرف مقابل که اهل فریب و دروغ و عهد شکنی و حرکت درخلاف مسیر صحیح است، علت دغدغه جدی را این موضوع دانستند و گفتند:
«یک نمونه از چنین رفتارهای طرف مقابل در مذاکرات اخیر اتفاق افتاد و کاخ سفید بعد از گذشت حدود دو ساعت از پایان مذاکرات، بیانیه چند صفحه‌ای را در تبیین مذاکرات منتشر کرد که در اغلب موارد خلاف واقع بود».
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه طرف مقابل ما، طرف بد عهد و متقلبی است، خاطرنشان کردند:
«نمونه دیگر این است که آنها بعد از هر دور مذاکرات، سخنان علنی بیان میکنند و سپس خصوصی میگویند، این سخنان برای آبروداری در داخل و برای مقابله با مخالفان است در حالیکه این مسائل به ما ربطی ندارد».
حضرت آیت الله خامنه‌ای افزودند:
«آنها براساس همان ضرب المثل معروف که «کافر همه را به کیش خود پندارد» میگویند اگر رهبری ایران هم مخالفتی با مذاکرات کند، سخن واقعی آنها نیست بلکه برای آبروداری داخلی است در حالیکه آنها واقعیات داخل ایران را نمی‌فهمند».8
10. عدم اعتماد به آمریکا به علت حرف پرمغز امام
معظم له در بیان و تحلیلی نو با اشاره به سخنان امام بزرگوار فرمود:
«آمریکا شیطان بزرگ است؛ این شیطان بزرگ خیلی حرف پرمغزی است. رئیس همه شیطانهای عالم، ابلیس است؛ امّا ابلیس بنا به تصریح قرآن، تنها کاری که میتواند بکند این است که انسانها را اغواء میکند؛ بیشتر از اغواء، کاری نمیتواند بکند؛ انسانها را اغواء میکند، فریب می‌دهد، وسوسه میکند؛ امّا آمریکا، هم اغواء میکند، هم کشتار میکند، هم تحریم
میکند، هم فریب می‌دهد، هم ریاکاری میکند».9
11. عدم اعتماد به آمریکا به علت آینده نگری عمیق (دومینوی عقب نشینی)
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری سخنانشان در جلسات خصوصی و عمومی به مسئولان، گفتند:
«[خیال میکنید اگر] شما در قبال مسئله هسته‌ای عقب‌نشینی کنید، مسئله شما با آمریکا تمام می‌شود؟ نه آقا، قضیه موشک پیش می‌آید [که] چرا موشک دارید؛ از قضیه موشک مأیوس بشوند، قضیه مقاومت پیش می‌آید که چرا شما از حزب‌الله، از حماس، از فلسطین حمایت میکنید؛ این قضیه را اگر حل کردید، عقب‌نشینی کردید، یک قضیه دیگر پیش می‌آید، [مثلاً] قضیه حقوق بشر پیش می‌آید؛ قضیه حقوق بشر را اگر حلّ‌وفصل کردید و گفتید خیلی خب، ما در حقوق بشر طبق معیارهای شما عمل میکنیم، قضیه دخالت دین در دستگاه دولت [پیش می‌آید]؛ مگر ول میکنند شما را»؟10
حرف آخر
«ما باید به خودمان اعتماد کنیم، به خودمان تکیه کنیم و بدانیم می‌توانیم و بدانیم که خدای متعال هم کمک میکند. امیرالمؤمنین می‌فرماید: فَلَمّا رَاَی اللهُ صِدقَنا اَنزَلَ عَلَینَا النَّصرَ وَ اَنزَلَ بِعَدُوِّنَا الکَبت؛ وقتی ما صادقانه وارد میدان می‌شویم و حرکت میکنیم، خدای متعال نصرت را به ما قطعاً خواهد داد. خب زندگی فرازونشیب دارد؛ زندگی فردی هم فرازونشیب دارد، چه برسد به زندگی اجتماعی و زندگی یک ملّت. یک جاهایی انسان دچار مشکل می‌شود، یک جاهایی دچار ناهنجاری و شرایط نامطلوب می‌شود، یک جاهایی هم انسان مواجه با گشایش می‌شود؛ همه‌جورش هست. عمده این است که ما آن خطّ مستقیم را و صراط مستقیم را ان‌شاءالله دنبال کنیم و پیش برویم».11
پی نوشت:
1. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم، 1395/05/11.
2. بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان - 1392/08/12.
3. بیانات در دیدار با مسئولان نظام - 30/4/92.
4. بیانات در مراسم تحلیف و اعطای سردوشی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران - 12/7/92.
5. بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش - 19/11/92.
6. سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار با هزاران نفر از مردم آذربایجان شرقی1392/11/28.
7. دیدار مسئولان وزارت خارجه و سفرا و رؤسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با رهبر انقلاب - 22/5/93.
8. دیدار شاعران و مداحان اهل بیت عصمت و طهارت در آستانه ولادت حضرت زهرا(ع) 1394/01/20.
9. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم - 1394/06/18
10. بیانات در دیدار نخبگان علمی جوان، 28/07/95.
11. بیانات در دیدار نوروزی جمعی از مسئولان کشور - 1395/01/18
نشریه پرسمان، شماره 156-157 صفحه 20-21.