سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مقام عشق

یا مقلّب القلوب

 

به بهانه تحویل سال نو بر آن شدم تا مطلبی را یافته که مفید حال خوانندگان فرهیخته وبلاگ باشد. فراز اول دعای تحویل سال در مورد قلب و حالات آن است که در این مجال به آن می‌پردازیم.

تعریف و حالات قلب

واژه قلب 132 مرتبه در قرآن آمده است و به معنای روح و نفسی است که هدایت کننده همه اعضاء و جوارح بدن می‌باشد. قلبی که در دعای مذکور آمده از این نوع است که دارای حالات مختلف مثبت و منفی می‌باشد:

حالات مثبت قلب:

1. قلب سلیم و پاک؛ علی(ع) می‌فرماید: «خداوند وقتی نسبت به بنده‌ای اراد? خیر کند قلب سلیم روزی او می‌گرداند.»[1]

2. قلب مطمئنه؛ قرآن می‌فرماید: «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همانا با یاد خداوند دلها آرام می‌گیرد.»[2]

3. قلب نورانی؛ از رسول خدا(ص) در مورد شرح صدر سؤال شد؟ فرمود «نوری است که خداوند در قلب مؤمن قرار می‌دهد و به وسیل? آن سینه اش وسعت می‌یابد.» [3]

حالات منفی قلب

1. قساوت قلب؛ این حالت همراه با بی‌تفاوتی نسبت به احکام خداوند به وجود می‌آید، قرآن می‌فرماید:«وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِیَةً؛ دلهاشان را سخت گردانیدیم.» [4]

2. کور شدن قلب؛ «شرّ العمی، عمی القلب؛ بدترین کوری، کوری قلب است.»[5]

3. انحراف قلب؛ قرآن می‌فرماید: «فَلَمَّا زَاغُوا اَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ؛ باز چون از حق روی گردانیدند، خدا هم دلهای بی نورشان را از سعادت و اقبال بگردانید.»[6]

4. مریض شدن قلب؛ قرآن می‌فرماید: «فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ؛ دلهای آنها(منافقین) بیمار است.»[7]

برخی از عوامل به وجود آمدن حالات منفی در قلب عبارتند از:

1. غفلت از خدا: قرآن می‌فرماید:‌ «وَلا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ»[8]

2. گناه؛ در مناجات می‌خوانیم «و امات قلبی عظیم جنایتی؛ ‌ای خدا گناهان بزرگ دل مرا میرانده است»[9] و در روایتی پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید: گناه بر روی گناه قلب انسان را می‌میراند.»[10] در آیه پیش گفته، نیز آمد که غفلت از خدا موجب تبعیت هوای نفس می‌شود. همچنین در قرآن آمده: «کَذَلِکَ نَطْبَعُ عَلَى قُلُوبِ الْمُعْتَدِینَ»[11] و نیز «کَذَلِکَ نَسْلُکُهُ فِی قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ»[12].

3. دلبستگی به دنیا؛ حضرت علی(ع) می‌فرماید:«و اماتت الدنیا قلبه؛ دنیا قلب او را میرانده است.»[13]

امام صادق(ع) نیز قلب سالم را قلبی می‌داند که از دنیا دوستی سالم باشد.»[14]

4. تکبر؛ خداوند می‌فرماید: «کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ»[15]

5. پرخوری؛ از پیامبر اسلام(ص) نقل شده است که گفت: «با خوردن آب و غذای فراوان دل را نمیرانید چون دل مانند کشتزار است اگر آب فراوان به آن داده شود می‌میرد.»[16]

عوامل به وجود آمدن حالات مثبت قلبی نیز عبارتند از:

  1. توبه از گناه؛ علی(ع) می‌فرماید: توبه دلها را پاکیزه می‌کند و گناه را می‌شوید. [17] 2. انجام عبادت از قبیل نماز و روزه؛ 3. یاد مرگ؛ 4. قرآن خواندن؛ پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید: قلب‌ها زنگار می‌بندند؛ مانند زنگ زدن آهنی که آب به آن برسد. گفته شد: جلای این گونه قلب‌ها به چه وسیله‌ای ممکن است؟ فرمود: زیاد یاد کردن مرگ و خواندن قرآن. [18] 5. یاد خدا؛ علی(ع) خطاب به فرزندش فرمود: «تو را سفارش می‌کنم به این که قلب خود را با یاد خدا آباد کنی.»[19] 6. شنیدن موعظه؛ علی(ع) می‌فرماید: «قلب خود را به وسیل? موعظه زنده کن». [20] 7. کم خوردن؛ پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید: «هر که خوراکش کم باشد، بدنش سالم و دلش پاک می‌گردد».[21] 8. هم نشینی با اهل معرفت؛ علی(ع) می‌فرماید: «دیدار اهل معرفت آبادنی قلب است.»[22] 9. هم نشینی با عاقلان، علی(ع) در جای دیگری می‌فرماید: آبادانی قلب‌ها در هم نشینی عاقلان است. [23]

امیدوارم در هنگام تحویل سال نو ما رو هم از دعای خیرتون فراموش نکنید.

 

پی‌نوشت‌ها:



[1] . غرر الحکم، ح 895، باب القلب السلیم و آثاره و علائمه.

[2] . رعد/ 28.

[3] . بحارالانوار، ج 65، ص 236.

[4] . مائده/ 13.

[5] . بحارالانوار، ج 67، ص 51، ح51.

[6] . صف / 5.

[7] . بقره / 10.

[8] . کهف/ 28.

[9] . مناجات خمس عشر، مناجات اول، التائبین.

[10] . بحارالانوار، ج 2، ص 128، ح 108.

[11] یونس/ 74.

[12] . حجر/ 12.

[13] . نهج البلاغه، خطب? 109 فی بیان قدرة الله.

[14] . نور الثقلین، ج 4، ص 58.

[15] . غافر/ 35.

[16] . بحارالانوار، ج 63، ص 331، ح7.

[17] . غرر الحکم، ح 3837، باب آثارالتوبة.

[18] . مستدرک الوسائل، ج 2، ص 104، ح 18، باب استحباب کثرة ذکر الموت.

[19] . نهج البلاغه، نام? 31.

[20] . همان، نام? 31.

[21] . بحارالانوار، ج 59، ص 268، ح 153.

[22] . غرر الحکم، ح 9795، باب صاحب الحکماء و العلماء.

[23] . نهج البلاغه، نام? 31.


نظر

بهتر از علم کیمیا

حضرت آیت الله شبیری زنجانی می‌گوید:

در سفری که حضرت امام (ره) و پدرم برای زیارت به مشهد مقدس رفته بودند امام خمینی(ره) در صحن امام  با سالک الی الله  حاج حسنعلی نخودکی بر خورد می‌کنند امام امت(ره) که در آن زمان حدودا سی سال داشتند وقت را غنیمت شمرده وبه ایشان می‌گوید: با شما مطلبی داشتم، حاج حسنعلی نخودکی می‌گوید: من در حال اعمال هستم شما در بقعه حر عاملی (ره) بمانید من خودم پیش شما می‌آیم.بعد از مدتی که امام و سید احمد منتظر می‌مانند حاج حسنعلی می‌آید و می‌گوید چه کار دارید. امام (ره) خطاب به ایشان رو به گنبد امام رضا(ع) کرد وگفت: تورا به این امام رضا (ع) اگر علم کیمیا داری به ما هم بده؟ حاج حسنعلی که رضوان خدا بر او باد انکار به داشتن علم (کیمیا) نکرد. بلکه به امام فرمودند: اگر ما علم کیمیا به شما بدهیم و شما تمام کوه در و دشت را طلا کردید آیا قول می‌دهید که به جا از آن استفاده کنید و آن را حفظ کنید و در هر جایی استفاده نکنید؟ امام خمینی ره که از همان ایام جوانی صداقت از وجودشان می‌بارید. سر به زیر افکندند و با تفکری به ایشان گفتند: نه نمی‌توانم چنین قولی به شما بدهم. حاج حسنعلی نخودکی که این را از امام شنیدند رو به ایشان کردند و فرمودند: حالا که نمی‌توانید کیمیا را حفظ کنید من بهتر از کیمیا را در اختیارتان قرار می‌دهم و آن  اینکه: بعد از نمازهای واجب یک بار آیه الکرسی را تا هوالعلی العظیم می‌خوانی. و بعد تسبیحات حضرت فاطمه (س) را می‌گویی و بعد سه بار سوره توحید قل هوالله احد را می‌خوانی وبعد سه بار صلوات می‌گویی وبعد سه بار آیه مبارکه «وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا * وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ وَمَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا»(طلاق/3-2) را میخوانی این از کیمیا برایت بهتر است. روح هر سه بزرگوار گرامی باد.

امیدوارم با عمل به این توصیه حاج حسنعلی نخودکی ما نیز به این کیمیا دست یابیم؛ اگر خواندید بنده را از دعای خیر خودتون فراموش نکنید.

التماس دعا


آثار و برکات مرقد شریف سیدالشهداء (ع)     

سخنى پیرامون مرقد سیدالشهدا (ع)

اگر چه قبر حقیقى سیدالشهدا (ع) در دلها و قلبهاست که بناى آن از دوران کودکى در سرزمین دل شیعیان و عاشقانش گذارده شد؛ اما مرقد شریف آن حضرت همواره از آثار و برکات متعددى برخوردار بوده است.

ضریح مقدس و حرم مطهر امام حسین (ع) یادگارى از جان نثارى و فداکارى او و یارانش در راه خدا مى‏باشد. مرقدى که جاى عترت آدمیان براى ابد و دوام خواهد بود، و سزاوار است که این بارگاه شریف و غم‏انگیز و شور آفرین، همواره زیارتگاه مردم جهان شده و انسانها ، فداکارى و عشق و صفا را از خفتگان این مرقدهاى شریف ، سرمشق گیرند.

حرم حسین کعبه دلهاست. و این کعبه طوافگاه زائران و قبله امیدواران و دارالشفاى دردمندان و پناهگاه توبه کنندگان و گنهکاران است.

آرى، عاشقان کویش و دلباختگان رویش ، پروانه‏وار خود را در اطراف ضریح مطهرش گردانیده و به آتش عشق و محبت او، پر و بال خویش را مى‏سوزانند و اشک شوق و اشتیاق بر چهره و رخسار مى‏افشانند، و بر مظلومى و مصیبتهاى او و خاندانش ناله سر مى‏دهند براستى «این چه شمعى است که جانها همه پروانه اوست».

برگرد حریم تو ، که دست طلب ماست‏

چون دامن شمعى است، که پروانه بگیرد

فضل و شرافت کربلا و مرقد مطهر سیدالشهدا (ع) چنان است که امام صادق (ع) فرمود: «قبر ابى عبدالله الحسین (ع) از آن روزى که در آنجا دفن شد، باغى از باغهاى بهشتى است» 65.

با ذکر این مختصر ، شایسته است جهت آگاهى و آشنایى با چگونگى حرم و مرقد شریف امام حسین (ع) و تحولات عمارت شریف ، مطالبى به طور اجمال ذکر گردد.

محل دفن آن حضرت که همان گودال قتلگاه است ، اکنون داراى سقفى است که روى آن صندوق مبارک نهاده شده و روى صندوق ، ضریح در میان روضه منوره ، و روضه نیز در بین مسجد (مسجد بالا سر و مسجد پشت سر) و در طرف پایین پا در زاویه روضه قبور شهدا مى‏باشد این مجموعه هم اکنون حرم امام حسین (ع) را تشکیل مى‏دهد، و حرم نیز میان رواق و رواق در وسط صحن و صحن محور آبادانى زمین کربلا بوده و مى‏باشد.

ضریح مقدس در وسط واقع است و از نقره خالص ساخته شده که در پیش روى آن با طلا و به خط نسخ نوشته شده: «ولا تحسبن الذین قتلوا فى سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون»، و در بالاى سر، «آیه نور» نوشته شده است.

صحن مطهر حسین (ع) داراى هفت باب است که عبارتنداز: 1- باب قبله که ساعتى بر فراز آن نصب است ، 2- باب قاضى الحاجات 3- باب زینبیه که در حدود تل زینبیه قرار دارد 4- باب سلطانى 5- باب بازار بزازها 6- باب سدره که در شمال صحن بوده و به بازار و اطراف راه دارد 7- باب صافى که به درب بین الحرمین نیز معروف است.

از اخبار چنین بر مى‏آید که بارگاه حسینى هفت مرتبه - به غیر از عمارت موجود - بنا نهاده شده است.

عمارت اول: بارگاه سیدالشهدا (ع) پس از ساختن قبر شریف آن حضرت براى اولین بار در دوران بنى امیه بنا گردید ، اخبار و روایات بسیارى آمده که در زمان بنى امیه سقفى بر روى مزار امام و مسجدى (ظاهراً توسط بنى اسد) نزدیک آن ساخته شد و تا زمان هارون الرشید (سال 193 ) همچنان باقى بود.

عمارت دوم : بعد از تخریب مرقد شریف ، توسط هارون ، در زمان مأمون خلیفه عباسى، عمارت دوم بنا شد، و تا سال 232 باقى بود.

اما از آن سال تا سال 247 متوکل چهار بار امر به خرابى و انهدام قبر کرد، و اوقاف حایر مبارک را برد و ذخایر آن را تاراج کرد.

عمارت سوم : سومین بار مرقد مطهر امام به دست «منتصر» تجدید بنا شد، و تا سال 273 باقى بود.

عمارت چهارم : تجدید بناى مرقد امام براى چهارمین بار به دست محمد بن زید بن حسن بن محمد بن اسماعیل بن زید بن على بن الحسین بن على بن ابیطالب ، ملقب به «داعى صغیر» پادشاه طبرستان انجام گرفت.

 عمارت پنجم : بناى عضد الدوله دیلمى بود، که در سال 369 بنا شد، و در زمان او بود که رواقى به دست عمران بن شاهین معروف به «رواق عمران» در حایر حسین ساخته شد.

عمارت ششم : ششمین بار بارگاه حسین به دست حسن بن مفضل بن سهلان ابومحمد رامهرمزى ، وزیر سلطان الدوله دیلمى نوسازى شد.

عمارت هفتم : عمارت موجود است که در سال 767 بعد از سرنگونى دولت آل بویه به سال 310 به دستور سلطان اویس ایلخانى ساخته شد، و در سال 786 فرزندش احمد بن اویس در تکمیل آن کوشید و تاریخ آن در بالاى محراب و نزدیک سر شریف آن حضرت نگاشته شده است. 66

و اما آثار و برکات مرقد شریف و حرم مطهر سیدالشهدا (ع) عبارتنداز:

1- مرقد حسینى ، نیروبخش است

با ذکر اجمالى تحولاتى که در عمارت مرقد مطهر امام حسین (ع) صورت گرفته است به خوبى معلوم مى‏گردد که زیارت قبر آن حضرت در مبارزه با حکومت بنى عباس تأثیر مهمى داشته است ، و به همین دلیل بود که عباسیان قبر آن امام را دشمن خود مى‏دانستند و به ویرانى آن دست مى‏زدند ، زیرا این قبر شریف به مرکز تجمع مخالفان و مبارزان تبدیل شده بود.

مشاهده مزار و مرقد شهیدان کربلا و به نظر در آوردن آن مصائب جانگذار ، حالت بیننده را دگرگون ساخته و استقامت حال او را به هم زده و وارونه مى سازد، که چگونه عده‏اى قلیل در مقابل جمعى کثیر و سپاهى مجهز و مهیا تن به مرگ داده و روى عقیده و ایمان خود ثبات قدم داشته و تا آخرین قطره خون خود مبارزه و جانفشانى نمودند.

2- محل نزول فرشتگان الهى

امام صادق (ع) فرمود: «ما بین قبر حسین (ع) تا آسمان، محل رفت و آمد فرشتگان الهى است ». 67

و نیز فرمود: «قبر حسین بن على (ع) بیست ذراع در بیست ذراع است. آن باغى از باغهاى بهشت ، و محل عروج فرشتگان به آسمان مى‏باشد هیچ فرشته مقرب و پیامبر مرسلى نیست جز آنکه از خدا مى‏خواهد که او را زیارت کند پس گروهى فرود مى‏آیند و گروهى بالا مى‏روند» 68.

3- نماز قبول مى‏شود

اگر انسان زائر ، حق امام را شناخته و با معرفت و ولایت او در کنار قبر مطهرش نماز گذارد ، مورد قبول حق تعالى قرار مى‏گیرد. چنانکه امام صادق (ع) در شأن و مقام کسى که به مرقد و بارگاه شریف حضرت مشرف شده و نماز بخواند ، فرمود: «خداوند متعال اجر نمازش را قبولى آن قرار مى‏دهد» 69.

4- تمام خواندن نماز

حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمود: «نماز در چهار مکان تمام خوانده مى‏شود (یعنى اگر چه از حد مسافت شرعى هم بیشتر باشد اما شکسته نمى‏شود) : 1- مسجد الحرام (مکه) ، 2- مسجد الرسول (مدینه)، 3- مسجد کوفه، 4- حرم امام حسین (ع) » 70.

و نیز روایت شده که «ابن شبل» از امام صادق (ع) پرسید: آیا قبر امام حسین (ع) را زیارت کنم ؟ فرمود: پاک و خوب زیارت کن و نمازت را در حرمش تمام بخوان. پرسید نمازم را تمام بخوانم؟ فرمود: تمام. عرض کرد : بعضى از اصحاب و شیعیان شکسته مى‏خوانند؟ فرمود: اینان دو چندان عمل مى‏کنند » 71.

لذا چنانکه در رساله‏هاى عملیه نیز آمده است ، در حرم امام حسین (ع) مى‏توان نماز را، هم شکسته خواند و هم به برکت آن حضرت تمام بجا آورد.

5- اجابت دعا و برآورده شدن حاجت

خداوند سبحان در ازاى ایثار و فداکارى سیدالشهدا (ع) و تحمل هرگونه سختى چون تشنگى و غم و اندوه فراوان براى حفظ اسلام، در مرقد شریفش برکاتى را قرار داده که از جمله آنها اجابت دعا و برآورده شدن حاجات است. چنانکه امام صادق (ع) فرمود: «هر کس دو رکعت کنار قبر حسین (ع) نماز بخواند ، از خداوند چیزى رإ؛88ّّ مسئلت نکند جز اینکه به او عطا شود». 72

 

و نیز فرمود: «خداوند در عوض قتل امام حسین (ع) امامت را در ذریه آن حضرت ، شفا را در تربتش ، اجابت دعا را در کنار مرقدش قرار داده ، و ایام زیارت کنندگان او از عمرشان حساب نمى‏شود». 73

--------------------------------------------------------------------------------

پى نوشتها:

65 سیرهء امامان (ترجمهء اعیان الشیعه), علامه سید محسن امین , ص 220ـ و زندگانى چهارده معصوم ,

عمادزاده , ج 2 ص 137

66 وسائل الشیعه , شیخ حر عاملى , ج 10 ص 323

67 منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 195

68 منتخب کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 252

69 وسائل الشیعه , شیخ حر عاملى , ج 10 ص 549

70 کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 248

71 کامل الزیارات , ابن قولویه , ص 123

72 امالى شیخ طوسى , ص 317

73 امالى شیخ طوسى , ص 319.